观察者模式
# 观察者模式
观察者模式的应用场景非常广泛,小到代码层面的解耦,大到架构层面的系统解耦,再或者 一些产品的设计思路,都有这种模式的影子.
现在我们常说的基于事件驱动的架构,其实也是观察者模式的一种最佳实践。当我们观察某一个对象时,对象传递出的每一个行为都被看成是一个事件,观察者通过处理每一个事件来完成自身的操作处理。
观察者模式(observer pattern)的原始定义是:定义对象之间的一对多依赖关系,这样当一个对象改变状态时,它的所有依赖项都会自动得到通知和更新。
在观察者模式中发生改变的对象称为观察目标,而被通知的对象称为观察者,一个观察目标可以应对多个观察者,而且这些观察者之间可以没有任何相互联系,可以根据需要增加和删除观察者,使得系统更易于扩展.
观察者模式的别名有发布-订阅(Publish/Subscribe)模式,模型-视图(Model-View)模式、源-监听(Source-Listener) 模式等
# 1. UML类图
在观察者模式中有如下角色:
- Subject:抽象主题(抽象被观察者),抽象主题角色把所有观察者对象保存在一个集合里,每个主题都可以有任意数量的观察者,抽象主题提供一个接口,可以增加和删除观察者对象。
- ConcreteSubject:具体主题(具体被观察者),该角色将有关状态存入具体观察者对象,在具体主题的内部状态发生改变时,给所有注册过的观察者发送通知。
- Observer:抽象观察者,是观察者的抽象类,它定义了一个更新接口,使得在得到主题更改通知时更新自己。
- ConcrereObserver:具体观察者,实现抽象观察者定义的更新接口,以便在得到主题更改通知时更新自身的状态。在具体观察者中维护一个指向具体目标对象的引用,它存储具体观察者的有关状态,这些状态需要与具体目标保持一致.
# 2. 观察者模式实现
观察者
/**
* 观察者接口d定义
* 规定观察者观察的行为
*/
public interface Observer {
void update();
}
/**
* @note 观察者1
*/
public class Observer1 implements Observer{
@Override
public void update() {
System.out.println("Observer1接收到更新消息~~");
}
}
/**
* @note 观察者2
*/
public class Observer2 implements Observer{
@Override
public void update() {
System.out.println("Observer2接收到更新消息~~");
}
}
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
被观察者
/**
* 抽象被观察者
*/
public interface Subject {
/**
* 添加观察者
* @param observer
*/
void attach(Observer observer);
/**
* 取消观察者
* @param observer
*/
void detach(Observer observer);
/**
* 通知
*/
void advice();
}
/**
* 具体被观察者
*/
public class ConcreteSubject implements Subject {
List<Observer> observers = new ArrayList();
@Override
public void attach(Observer observer) {
observers.add(observer);
}
@Override
public void detach(Observer observer) {
observers.remove(observer);
}
@Override
public void advice() {
for (Observer observer : observers) {
observer.update();
}
}
}
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
测试类
public class Client {
public static void main(String[] args) {
Observer o1 = new Observer1();
Observer o2 = new Observer1();
Subject subject = new ConcreteSubject();
//注册观察者
subject.attach(o1);
subject.attach(o2);
// 被观察对象做了更新操作...
// ....
// 通知被观察者
subject.advice();
}
}
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
# 3. 观察者模式应用实例
# 3.1 需求简介
使用观察模式来实现一个买房摇号的程序.摇号结束,需要通过短信告知用户摇号结果,还需要想MQ中保存用户本次摇号的信息.
# 3.2 UML类图
在摇号后这个动作结束后需要将发送短信,并且需要发送到MQ中
很明显摇号结果这个动作是被观察者,当被观察者触发摇号结果后需要通知到Message和MQ,因此对应的Message和MQ为观察者。
同时为了体现面向对象和扩展这里会定义LotteryResult类用来存放摇号结果信息,同时会创建枚举来指定MQ和Message.
# 3.3 代码实现
# 3.3.1 未使用设计模式
/**
* 模拟买房摇号服务
* @author spikeCong
* @date 2022/10/11
**/
public class DrawHouseService {
//摇号抽签
public String lots(String uId){
if(uId.hashCode() % 2 == 0){
return "恭喜ID为: " + uId + " 的用户,在本次摇号中中签! !";
}else{
return "很遗憾,ID为: " + uId + "的用户,您本次未中签! !";
}
}
}
public class LotteryResult {
private String uId; // 用户id
private String msg; // 摇号信息
private Date dataTime; // 业务时间
//get&set.....
}
/**
* 开奖服务接口
* @author spikeCong
* @date 2022/10/11
**/
public interface LotteryService {
//摇号相关业务
public LotteryResult lottery(String uId);
}
/**
* 开奖服务
* @author spikeCong
* @date 2022/10/11
**/
public class LotteryServiceImpl implements LotteryService {
//注入摇号服务
private DrawHouseService houseService = new DrawHouseService();
@Override
public LotteryResult lottery(String uId) {
//摇号
String result = houseService.lots(uId);
//发短信
System.out.println("发送短信通知用户ID为: " + uId + ",您的摇号结果如下: " + result);
//发送MQ消息
System.out.println("记录用户摇号结果(MQ), 用户ID:" + uId + ",摇号结果:" + result);
return new LotteryResult(uId,result,new Date());
}
}
@Test
public void test1(){
LotteryService ls = new LotteryServiceImpl();
String result = ls.lottery("1234567887654322");
System.out.println(result);
}
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
# 3.3.2 使用观察者模式进行优化
上面的摇号业务中,摇号、发短信、发MQ消息是一个顺序调用的过程,但是除了摇号这个核心功能以外, 发短信与记录信息到MQ的操作都不是主链路的功能,需要单独抽取出来,这样才能保证在后面的开发过程中保证代码的可扩展性和可维护性.
事件监听
/**
* 事件监听接口
**/
public interface EventListener {
void doEvent(LotteryResult result);
}
/**
* 短信发送事件
**/
public class MessageEventListener implements EventListener {
@Override
public void doEvent(LotteryResult result) {
System.out.println("发送短信通知用户ID为: " + result.getuId() +
",您的摇号结果如下: " + result.getMsg());
}
}
/**
* MQ消息发送事件
**/
public class MQEventListener implements EventListener {
@Override
public void doEvent(LotteryResult result) {
System.out.println("记录用户摇号结果(MQ), 用户ID:" + result.getuId() +
",摇号结果:" + result.getMsg());
}
}
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
事件处理
/**
* 事件处理类
**/
public class EventManager {
public enum EventType{
MQ,Message
}
//监听器集合
Map<Enum<EventType>, List<EventListener>> listeners = new HashMap<>();
public EventManager(Enum<EventType>... operations) {
for (Enum<EventType> operation : operations) {
this.listeners.put(operation,new ArrayList<>());
}
}
/**
* 订阅
* @param eventType 事件类型
* @param listener 监听
*/
public void subscribe(Enum<EventType> eventType, EventListener listener){
List<EventListener> users = listeners.get(eventType);
users.add(listener);
}
/**
* 取消订阅
* @param eventType 事件类型
* @param listener 监听
*/
public void unsubscribe(Enum<EventType> eventType,EventListener listener){
List<EventListener> users = listeners.get(eventType);
users.remove(listener);
}
/**
* 通知
* @param eventType 事件类型
* @param result 结果
*/
public void notify(Enum<EventType> eventType, LotteryResult result){
List<EventListener> users = listeners.get(eventType);
for (EventListener listener : users) {
listener.doEvent(result);
}
}
}
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
摇号业务处理
/**
* 开奖服务接口
**/
public abstract class LotteryService{
private EventManager eventManager;
public LotteryService(){
//设置事件类型
eventManager = new EventManager(EventManager.EventType.MQ, EventManager.EventType.Message);
//订阅
eventManager.subscribe(EventManager.EventType.Message,new MessageEventListener());
eventManager.subscribe(EventManager.EventType.MQ,new MQEventListener());
}
public LotteryResult lotteryAndMsg(String uId){
LotteryResult result = lottery(uId);
//发送通知
eventManager.notify(EventManager.EventType.Message,result);
eventManager.notify(EventManager.EventType.MQ,result);
return result;
}
public abstract LotteryResult lottery(String uId);
}
/**
* 开奖服务
**/
public class LotteryServiceImpl extends LotteryService {
//注入摇号服务
private DrawHouseService houseService = new DrawHouseService();
@Override
public LotteryResult lottery(String uId) {
//摇号
String result = houseService.lots(uId);
return new LotteryResult(uId,result,new Date());
}
}
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
测试
public void test2(){
LotteryService ls = new LotteryServiceImpl();
LotteryResult result = ls.lotteryAndMsg("1234567887654322");
System.out.println(result);
}
2
3
4
5
# 4. 观察者模式总结
1) 观察者模式的优点
- 降低了目标与观察者之间的耦合关系,两者之间是抽象耦合关系。
- 被观察者发送通知,所有注册的观察者都会收到信息【可以实现广播机制】
2) 观察者模式的缺点
- 如果观察者非常多的话,那么所有的观察者收到被观察者发送的通知会耗时
- 如果被观察者有循环依赖的话,那么被观察者发送通知会使观察者循环调用,会导致系统崩溃
3 ) 观察者模式常见的使用场景
- 当一个对象状态的改变需要改变其他对象时。比如,商品库存数量发生变化时,需要通知商品详情页、购物车等系统改变数量。
- 一个对象发生改变时只想要发送通知,而不需要知道接收者是谁。比如,订阅微信公众号的文章,发送者通过公众号发送,订阅者并不知道哪些用户订阅了公众号。
- 需要创建一种链式触发机制时。比如,在系统中创建一个触发链,A 对象的行为将影响 B 对象,B 对象的行为将影响 C 对象……这样通过观察者模式能够很好地实现。
- 微博或微信朋友圈发送的场景。这是观察者模式的典型应用场景,一个人发微博或朋友圈,只要是关联的朋友都会收到通知;一旦取消关注,此人以后将不会收到相关通知。
- 需要建立基于事件触发的场景。比如,基于 Java UI 的编程,所有键盘和鼠标事件都由它的侦听器对象和指定函数处理。当用户单击鼠标时,订阅鼠标单击事件的函数将被调用,并将所有上下文数据作为方法参数传递给它。
4 ) JDK 中对观察者模式的支持
JDK中提供了Observable类以及Observer接口,它们构成了JDK对观察者模式的支持.
java.util.Observer
接口: 该接口中声明了一个方法,它充当抽象观察者,其中声明了一个update方法.void update(Observable o, Object arg);
1java.util.Observable
类: 充当观察目标类(被观察类) , 在该类中定义了一个Vector集合来存储观察者对象.下面是它最重要的 3 个方法。- void addObserver(Observer o) 方法:用于将新的观察者对象添加到集合中。
void notifyObservers(Object arg) 方法:调用集合中的所有观察者对象的 update方法,通知它们数据发生改变。通常越晚加入集合的观察者越先得到通知。
void setChange() 方法:用来设置一个 boolean 类型的内部标志,注明目标对象发生了变化。当它为true时,notifyObservers() 才会通知观察者。
用户可以直接使用Observer接口和Observable类作为观察者模式的抽象层,再自定义具体观察者类和具体观察目标类,使用JDK中提供的这两个类可以更加方便的实现观察者模式.